Een goed functionerend gehoor is de basis om tot spraak en taal te komen. Wanneer het gehoor niet goed functioneert leidt dit tot problemen hierin en in de algehele communicatie met de omgeving. Tevens heeft het invloed op het sociaal- emotioneel welzijn en gedrag van uw kind. Wanneer uw kind niet goed hoort kan het zich gaan afsluiten van de omgeving of juist een hoop frustratie ontwikkelen.
Leeftijd 0 -4 jaar
Wanneer kunt u nu merken aan uw kind dat het mogelijk niet goed hoort:
- Het kind spreekt met een te luide stem.
- Het kind reageert niet adequaat als het aangesproken wordt.
- Het kind reageert niet op harde geluiden (vliegtuig, sirene).
- Het kind schrikt vaak.
- Het kind maakt weinig contact met de omgeving.
4 jaar en ouder:
Wanneer kunt u nu merken aan uw kind dat het mogelijk niet goed hoort:
- Het kind reageert niet als het niet ziet
- dat ik tegen hem/haar praat.
- Het kind lijkt me slechter te verstaan als
- Het kind mijn mond niet kan zien.
- Het kind lijkt vaak dromerig of afwezig.
- Het kind heeft vaak oorontsteking/oorpijn.
- Het kind zegt vaak ‘he’ of ‘wat’.
- Het kind lijkt minder goed te horen bij aanwezigheid van omgevingsgeluiden.
Wanneer u twijfelt over het functioneren van het gehoor bij uw kind is het altijd zinvol om contact op te nemen met de huisarts voor een verwijzing naar de KNO-arts. Ook de logopedist kan een gehoorscreening afnemen. Dit is echter minder betrouwbaar dan dat u dat laat doen door een KNO-arts of binnen het audiologisch centrum.
Er kunnen diverse oorzaken zijn waardoor uw kind mogelijk niet goed hoort:
- Aangeboren slechthorendheid ( hoorstoornis wat vanaf de geboorte al is ontstaan )
- Verworven slechthorendheid ( hoorstoornis wat op latere leeftijd verworven wordt )
- Slechthorend als gevolg van middenoorontstekingen
De logopedist onderzoekt en behandelt de spraak – en taalproblemen die kunnen ontstaan vanuit gehoorproblemen. Door gehoorproblemen, afhankelijk van de ernst ervan, kan er een vertraging in de spraak- en / of taalontwikkeling voorkomen of een achterstand hierin. Middels spelsituaties worden de luistervaardigheden, spraak en/of taal van uw kind gestimuleerd.
Daarnaast kan het zijn dat uw kind wordt geleerd om goed door de neus te ademen, omdat door mond ademen je vatbaarder bent voor middenoorontstekingen.
Auditieve verwerkingsproblemen / problemen in de luistervaardigheden:
Het kan echter zijn dat uw kind een prima functionerend gehoor heeft maar toch moeite blijkt te hebben met horen in ( complexe ) luistersituaties. De hersenen kunnen de gesproken taal niet goed verwerken tot een begrepen boodschap. We spreken dan over luistervaardigheidsproblemen/ auditieve verwerkingsproblemen. Deze problemen kunnen zich onder andere uiten in verminderde concentratie, vertraagde reacties op vragen, uitval bij luistertoetsen en een beperkt auditief geheugen. Kinderen met problemen in de auditieve verwerking kunnen ( grote ) taal – en leerachterstanden laten zien. Voor leerkrachten is de oorzaak ervan vaak onduidelijk. Extra herhaling biedt vaak geen meerwaarde doordat juist de snelheid van verwerken is verstoord.
Kenmerken die nog meer passend zijn bij een kind met problemen in de auditieve verwerking:
- Veel ‘uuh’ zeggen ( woordvindingsproblemen)
- Niet standaard gericht op gesproken taal.
- Vertraging in het opnemen van gesproken taal met als gevolg dat het kind vertraagd reageert op opdrachten en vragen.
- Zwakke auditieve vaardigheden.
- Zwak auditief geheugen.
- Moeite met verstaan bij ruis en vervorming van geluid.
- Volgehouden concentratie is lastig.
- Vermoeidheidsklachten.
- Automatiseringsproblemen.
- Visuele ondersteuning helpt bij uitvoering van de opdracht.
- Lees- en spellingsproblemen.
- Fonologisch bewustzijn is zwak.
- Moeite met het lokaliseren van geluiden.
- Minder weerbaarheid.
- Vroeggeboorte: Rijping van de gehoorzenuwbanen verloopt vertraagd of anders.
- Beperkte taalaanbod waardoor de gehoorbanen onvoldoende rijpen.
- ADHD /ADD/ASS: door het niet kunnen toelaten van informatie door een gedragsprobleem
- Middenoorproblematiek: taalaanbod en rijping van de gehoorzenuwbanen / hersenen verloopt hierdoor trager of anders. Hierbij kan een verstoring ontstaan in de samenwerking met de linker- en rechterhemisfeer wat als mogelijk gevolg Dyslexie ( verwijzen naar kopje dyslexie ) kan veroorzaken.
Logopedie & Dyslexie de Been richt zich op het signaleren en behandelen van kinderen met auditieve verwerkingsproblematiek en heeft hiervoor een aparte cursus gevolgd.
De behandeling is altijd multidisciplinair (in samenwerking met andere disciplines o.a. scholen en audiologisch centrum). Luistervaardigheidsproblemen kunnen per kind op verschillende taalgebieden tot uiting komen en vraagt dus om een gespecialiseerde, op maat gemaakte aanpak. Er wordt hierbij zowel direct als indirect gewerkt. Directe behandelingen zijn gericht op het verbeteren van de taalvaardigheden (woordopbouw, woordenschat, zinsbouw, vertelvaardigheden, taalbegrip), aanleren van compensatiestrategieën en het trainen van de luistervaardigheden gericht op het horen van klanken en verschillen tussen klanken, analyseren van klanken in woorden en het samenvoegen ervan. Dit is van groot belang op het lees – en spellingsproces op school. De indirecte behandelingen bestaan uit adviezen over omgevingsaanpassingen, geluidskwaliteit en adviezen aan leerkrachten.
